1. Quán cơm sắp tắt lửa
Quán cơm nằm cuối con hẻm nhỏ, bảng hiệu đã bạc màu vì nắng gió, bóng đèn tuýp trên trần chớp nháy từng hồi như hơi thở của người thoi thóp. Bà Hạnh đứng trước nồi cơm đang vơi, tay khẽ run. Đã ba ngày rồi, bà chỉ bán được chưa tới mười suất.
Ở góc bàn, chiếc điện thoại cũ báo tin nhắn từ bệnh viện:
“Người nhà bệnh nhân Minh vui lòng đóng viện phí bổ sung trước 17h hôm nay.”
17h.
Bây giờ là 14h12.
Con trai bà—đứa con duy nhất—nằm trên giường bệnh vì căn bệnh quái ác. Những đợt điều trị liên miên đã vét sạch tiền bà tích cóp suốt 20 năm. Mấy hôm nay, bác sĩ nói bệnh tiến triển xấu, phải truyền loại thuốc mới, đắt gấp đôi.
Tiền đâu?
Bà siết lấy tạp dề, cố nuốt nỗi nghẹn. Hôm nay… hôm nay là sinh nhật Minh. Lẽ ra, bà phải cắm cho nó cây nến nhỏ như mọi năm. Nhưng giờ đây, sinh nhật của con bà chỉ là một con số lặng lẽ trên lịch.
Cánh cửa quán khẽ mở, kéo bà ra khỏi dòng suy nghĩ.
2. Hai người khách lạ đội mưa
Một cặp vợ chồng già bước vào. Áo mưa đẫm nước, tóc bạc dính vào trán. Trông họ gầy, ướt, nhưng mắt hiền.
“Cơm còn không cô?” – ông cụ hỏi, giọng mệt mỏi.
“Dạ còn… nhưng ít thôi ạ.”
Bà vội vã dọn bàn, lấy khăn lau ghế, bê bát cơm nóng. Họ ngồi xuống, chẳng phàn nàn gì về quán tồi tàn, chỉ cảm ơn liên tục như sợ làm phiền.
“Hai ông bà đi đâu mà mưa gió vậy?” – bà Hạnh hỏi khi bưng canh.
“À… đi thăm người quen. Tưởng trời tạnh ai ngờ mưa đổ cái ào… cả buổi chẳng ăn gì, bụng đói mềm.”
Bà nhìn dáng vẻ họ ăn. Từ tốn. Đều đặn. Như người lâu rồi mới có bữa cơm nóng. Họ ăn đến hạt cuối cùng, không phí một miếng nào.
Nhìn họ, bà nhớ con trai. Nhớ những ngày Minh còn khỏe, hai mẹ con cùng ngồi ăn ở đúng cái bàn này, cười nói ầm cả quán. Bà siết chặt tay, cố không để mình rơi vào nỗi trống trải.
Chỉ một lát sau, ông cụ lục túi áo. Rồi lục túi quần. Mặt ông tái lại.
“Bà nó… ví đâu rồi?”
Bà cụ tái mét.
“Tôi… tôi tưởng ông cầm.”
Cả hai nhìn nhau, rồi nhìn bà Hạnh, gương mặt hốt hoảng, bối rối, xấu hổ trộn vào nhau. Ông cụ vội đứng lên:
“Cô thông cảm… chắc chúng tôi làm rơi ở bến xe rồi. Hay… hay cô giữ chứng minh thư của tôi, chiều tôi quay lại trả…”
Bà Hạnh nhìn gương mặt già nua đang run rẩy ấy và tim như thắt lại. Dù nghèo khó đến đâu, bà vẫn hiểu cảm giác xấu hổ khi mắc lỗi nhỏ như vậy.
Hơn nữa… hôm nay… là sinh nhật Minh.
Bà bật cười nhẹ:
“Không sao đâu. Hôm nay tôi mời ông bà bữa cơm này. Coi như… chúc mừng sinh nhật con trai tôi.”
Cặp vợ chồng đứng chết lặng. Ông cụ mở miệng rồi lại thôi. Bà cụ đỏ mắt, khẽ nói:
“Cô tốt quá… xin lỗi, chúng tôi thật sự không cố tình…”
Bà Hạnh gạt đi:
“Không sao đâu. Chút cơm thôi mà.”
Họ cảm ơn tới mấy lần, cúi người rồi bước vào màn mưa.
Bà đứng nhìn. Một làn gió lạnh buốt thổi qua, hắt mưa vào mặt. Bà khẽ thở dài.
Chút cơm thôi mà… nhưng hôm nay bà vừa mất hai suất bán cuối giờ. Vậy là càng khó xoay tiền đóng viện phí…
Bà đóng cửa quán, tay lạnh buốt.
3. Căn phòng bệnh trắng toát
Bệnh viện đông nghẹt người. Bà chạy vội lên phòng, vừa kịp trước giờ thu phí. Bệnh nhân nằm la liệt, mùi thuốc sát trùng lẫn trong tiếng giường sắt kêu ken két.
Minh nằm đó, khuôn mặt xanh tái. Ống truyền cắm vào tay. Hơi thở chậm, yếu.
“Con trai… mẹ đến rồi.” – giọng bà nghẹn lại.
Minh hé mắt, mỉm cười.
“Mẹ… nay sinh nhật con mà mẹ lại vào viện chi cho cực.”
Bà ngồi xuống, nắm tay con:
“Hôm nay mẹ nấu canh gà. Mai mẹ mang vào cho con nhé.”
“Mai con khỏe hơn.” – Minh cười nhẹ, nhưng ho đến tím mặt.
Bà vội đỡ con, tim như vỡ ra. Khi cơn ho dứt, bà lén lau nước mắt:
“Con ráng. Mẹ xin được việc rồi. Qua đợt thuốc này con sẽ đỡ.”
Đó là lời nói dối đầu tiên bà nói trong đời.
Y tá bước tới:
“Chị ơi, tiền thuốc chiều phải đóng đủ mới truyền tiếp được nhé.”
Bà gật đầu, cổ họng nghẹn lại. Trong ví còn chưa đến một triệu. Tiền thuốc hơn bốn triệu.
Trời tối dần. Bà ngồi đến khi con ngủ rồi mới quay lại quán.
4. Một người đàn ông xuất hiện
Quán đã tối om. Đèn ngoài hẻm nhấp nháy. Bà đang kê lại bàn ghế thì tiếng xe hơi dừng trước cửa.
Một người đàn ông trung niên bước xuống. Vest đen, nhưng không quá cầu kỳ. Ánh mắt ông hiền và nghiêm cùng lúc.
“Chị là chủ quán phải không?” – ông hỏi.
“Dạ… tôi đây.”
Ông mỉm cười lịch thiệp:
“Tôi đến để trả tiền bữa cơm lúc chiều.”
Bà nhận ra ngay: đó là ông cụ lúc nãy. Nhưng sao… ông thay áo, đi xe sang?
Ông đặt lên bàn một chiếc ví da.
“Lúc về đến nhà, tôi mới phát hiện ra để quên trong cốp. Chúng tôi quay lại nhưng quán đóng cửa, nên nhờ con trai chở đến.”
Bà lắc đầu:
“Không cần đâu ông ơi. Tính tôi nói mời là mời. Một bữa cơm chẳng đáng bao nhiêu…”
Ông cười buồn:
“Chị không hiểu đâu. Đối với chúng tôi, bát cơm ấy… quý lắm.”
Bà không hiểu, nhưng cũng không hỏi thêm. Bà chỉ muốn dọn quán cho xong, chạy vào bệnh viện.
Như đoán được điều đó, ông bất chợt hỏi:
“Chị… có chuyện gì sao? Trông chị buồn lắm.”
Bà giật mình.
“Dạ… không có gì. Chuyện gia đình thôi.”
Ông nhìn thấy hóa đơn bệnh viện trên bàn. Nhìn kỹ tên bệnh nhân. Rồi nhìn màu mắt đang đỏ của bà.
Một lát im lặng.
Ông khẽ nói:
“Chị Hạnh, đúng không? Con trai chị tên Minh?”
Bà giật mình lần nữa. Sao ông biết?
Ông lấy từ túi áo ra một tấm thẻ. Logo vàng sáng.
TẬP ĐOÀN ĐẦU TƯ & NHÂN ĐẠO HỒNG THỊNH – Chủ tịch: ĐOÀN VĂN LÂM
Bà sững người.
Cái tên này quá quen—bao nhiêu bệnh viện, quỹ từ thiện, học bổng đều gắn với nó.
Ông Lâm nói chậm rãi:
“Hai vợ chồng tôi không phải người giàu sang. Chúng tôi từng ở trọ, từng chạy bàn, từng bị đuổi việc… mãi mới có ngày hôm nay. Nhưng chúng tôi mất con trai duy nhất vì tai nạn. Hôm nay… cũng là ngày giỗ nó.”
Tim bà thắt lại. Trùng hợp… hay là duyên?
“Cô biết không,” ông nói tiếp, “khi cô bảo bát cơm ấy là mừng sinh nhật con trai cô… vợ tôi khóc cả đoạn đường về.”
Bà chết lặng.
“Cô nghèo. Quán sắp đóng cửa. Con trai đang bệnh… vậy mà cô vẫn cho chúng tôi bữa cơm ấm nhất mà chúng tôi từng ăn suốt 5 năm qua.”
Ông đặt một phong bì lên bàn.
“Đây là số tiền cô cần để đóng viện phí cho Minh.”
Bà Hạnh bật thốt:
“Ông ơi, tôi không thể nhận… tôi đâu làm gì để xứng—”
“Cô làm rồi.” – ông mỉm cười. – “Cô giữ lại sự tử tế trong lúc cuộc đời tàn nhẫn với mình. Điều đó… xứng đáng hơn tất cả.”
Ông đứng dậy:
“Sáng mai, xe của tôi sẽ đón chị đến gặp bộ phận hỗ trợ của quỹ. Chúng tôi muốn tài trợ toàn bộ chi phí điều trị cho Minh cho đến khi cháu khỏi.”
Bà không còn nói được nữa. Chỉ biết đứng đó, nắm chặt phong bì như nắm lấy hơi ấm cuối cùng của cuộc đời.
Ông Lâm đi ra cửa, nhưng trước khi bước lên xe, ông quay lại:
“À, còn một chuyện…”
Ông nhìn thẳng vào bà, ánh mắt nghiêm mà ấm:
“Tôi muốn đầu tư để biến quán cơm này thành một quán ăn cộng đồng. Tên là: ‘Quán cơm Minh – Một bát cơm tử tế.’
Cô đồng ý không?”
Bà bật khóc.
5. Phép màu của một bát cơm
Sáng hôm sau, quán cơm nhỏ cuối hẻm không còn vắng vẻ. Xe hơi đỗ kín đầu hẻm. Người dân tò mò đứng xem.
Một đội thi công nhẹ nhàng tháo bảng hiệu cũ, thay bằng bảng mới sáng loáng:
QUÁN CƠM MINH
“Một bát cơm tử tế luôn quay về.”
Bà cụ hôm qua bước xuống xe cùng chồng. Bà nắm tay bà Hạnh, mắt đỏ hoe:
“Cơm của cô… đã khiến chúng tôi nhớ đến con mình. Mong cô cho phép chúng tôi góp một phần để nhớ nó…”
Bà Hạnh ôm lấy bà cụ. Không ai nói thêm.
Cùng lúc, điện thoại bà reo. Bệnh viện.
Giọng bác sĩ hồ hởi:
“Chị Hạnh! Tin vui đây! Con chị đáp ứng thuốc tốt hơn dự đoán rồi! Có cơ hội hồi phục cao!”
Bà quỵ xuống, nước mắt chảy như mưa.
Ngoài kia trời lại mưa, nhưng lần này… bà Hạnh không còn thấy lạnh nữa.
6. Gió thổi về phía ấm áp
Chiều hôm đó, ông Lâm mang đến một hợp đồng hỗ trợ dài hạn. Họ chụp chung một tấm ảnh, trước quán cơm mới sơn sửa lại, ánh sáng rực rỡ.
Người dân xung quanh xôn xao:
“Chuyện gì vậy?”
“Sao một quán nghèo lại được đầu tư lớn vậy?”
“Bà Hạnh tốt lắm… nhưng đâu ai ngờ gia đình kia là người giàu…”
Bà Hạnh chỉ mỉm cười.
Bà biết, điều bà nhận được không phải may mắn ngẫu nhiên.
Đó là nhân quả của lòng tử tế.
Và đêm đó, lần đầu sau nhiều tháng, bà thắp được một cây nến đúng nghĩa cho sinh nhật con. Không phải để khóc nữa, mà để hy vọng.
KẾT
Một bát cơm trao đi bằng lòng thương.
Đổi về cả một đời ấm áp.
Và đôi khi, cuộc sống chỉ cần một người giữ được tử tế… để phép màu còn có lý do xuất hiện.
